شناخت مقام امامت در زیارت جامعه کبیره/ چرا دشمن هم به امام هادی(ع) متوسل می شود؟
تاریخ انتشار: ۱۵ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۶۵۳۳۰
زیارت جامعه کبیره در حکم دائره‌المعارف کامل امام شناسی است که شیعیان را از خطر افراط و تفریط حفظ کرده است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امام علی النقی علیه السلام مانند پدر بزرگوار خود در خردسالی به مقام امامت رسیده و وظیفه سنگین ولایت و هدایت مردم را از سن کم بر عهده داشتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با این وجود، امام هادی علیه السلام همچون پدران بزرگوار و دانشمند خود، از هر فرصتی برای هدایت مردم استفاده می‌کردند. ایشان حتی تصمیم گرفتند در عمق هیأت حاکمه نفوذ کنند و موفق شدند که حتی نزدیکان و دوستان خلیفه را با خود همراه کنند. به این ترتیب مادر خلیفه و وزیر او، از دوستداران و محبان امام هادی علیه السلام شدند و معلم فرزندانش به عنوان یکی از شیعیان امام هادی علیه السلام در این راه به شهادت رسید.
خبرگزاری تسنیم در گفتگویی که با حجت‌الاسلام صادق ایرانشاهی، محقق و پژوهشگر دینی انجام داده، به بررسی دوران امامت و ولایت امام علی النقی علیه السلام پرداخته است. آن طور که این کارشناس دینی اظهار می‌کند، امام علی النقی علیه السلام در دوران خلافت معتصم و واثق عباسی در مدینه زندگی می‌کردند و از همان شهر مردم را هدایت و امامت می‌کردند. اما به مرور آوازه علم الهی و مقام رفیع ایشان به گوش خلفای عباسی رسید و آن‌ها که در تمام دوران حکومت خود، از ائمه اطهار علیهم السلام ترس داشتند، این بار هم نتوانستند فعالیت و حضور امام هادی علیه السلام را در میان مردم تحمل کنند. به همین دلیل وقتی متوکل عباسی به خلافت رسید، از ترس اینکه مبادا شیعیان بر علیه حکومت او شورش کنند، امام هادی علیه السلام را از مدینه به سامرا که مرکز خلافت او بود، تبعید کرد. درواقع متوکل می‌خواست امام هادی علیه السلام را از نزدیک تحت کنترل داشته باشد. چون شنیده بود که نسل دوم از این امام بزرگوار، امام موعود خواهد بود که پایه‌های حکومت ظلم را از بین خواهد برد. در عین حال نامه‌های زیادی از سمت مأموران حکومت خود از نقاط مختلف دریافت می‌کرد که به او خبر داده بودند مردم مکه و مدینه به امام هادی علیه السلام گرایش دارند و آن حضرت را مولا و امام خود می‌دانند. پس لازم می‌دانست که امام را از نزدیک کنترل کرده و حتی رفت و آمدهای ایشان را زیر نظر داشته باشد. حتی می‌خواست بتواند در موقع لزوم به راحتى بر امام فشار وارد کند.
امامت در خردسالی
نقل شده است که امام هادی علیه السلام در سن هشت سالگی به امامت رسیدند. درست است؟
بله. محرم سال 220 هجری بود که معتصم، خلیفه ظالم عباسی، امام جواد علیه السلام را به بغداد تبعید کرد. آن زمان امام جواد علیه السلام با علم الهی خود آگاه بودند که در این سفر بازگشتی نخواهد بود و به زودی به شهادت می‌رسند. بر همین اساس بود که فرزند هشت ساله خود، امام علی النقی علیه السلام را به عنوان امام بعدی به مردم مدینه معرفی کردند و حتی به اصحاب و شیعیان هم یادآوری فرمودند که در صورت مواجه شدن با هر مسئله و مشکلی به آن حضرت مراجعه کرده و پاسخ سؤالات خود را از ایشان بگیرند.
زمانی که امام جواد علیه السلام در 29 ذی‌القعده سال 220 هجری به شهادت رسیدند، بزرگان شیعه که از قبل امامت امام علی النقی علیه السلام را از امام جواد علیه السلام شنیده بودند و از علم الهی آن حضرت آگاه بودند، امامت ایشان را قبول کردند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با بخش‌های از سبک زندگی آیت‌الله قاضی/ چرا آیت‌الله قاضی بر اقامه نماز و نماز شب تأکید داشت؟
اثبات علمی و قرآنی معجزه بزرگ پیغمبر اسلام(ص)/ چگونه ماه در دوران صدر اسلام شکافته شد؟
برای مردم قابل درک بود که کودکی هشت ساله امام مردم باشد؟
نه. این اتفاق بارها پیش از این هم روی داده بود. حتی امام جواد علیه السلام هم در خردسالی به مقام امامت رسیده بود و امامت امام هادی در سن هشت سالگی موضوع عجیبی نبود. در عین حال مردم شاهد علم الهی و توان امامت آن حضرت بودند و مقام امامت را در علم، رفتار و گفتار ایشان دیده و درک می‌کردند.
تبعید به سامرا
اشاره کردید که امام هادی علیه السلام در مدینه حضور داشتند و به مقام امامت رسیدند. چه شد که به سمت سامرا رفتند؟
امام علی النقی علیه السلام در دوران خلافت معتصم و واثق عباسی در مدینه زندگی می‌کردند و از همان شهر مردم را هدایت و امامت می‌کردند. اما به مرور آوازه علم الهی و مقام رفیع ایشان به گوش خلفای عباسی رسید و آن‌ها که در تمام دوران حکومت خود، از ائمه اطهار علیهم السلام ترس داشتند، این بار هم نتوانستند فعالیت و حضور امام هادی علیه السلام را در میان مردم تحمل کنند. به همین دلیل وقتی متوکل عباسی به خلافت رسید، از ترس اینکه مبادا شیعیان بر علیه حکومت او شورش کنند، امام هادی علیه السلام را از مدینه به سامرا که مرکز خلافت او بود، تبعید کرد.
درواقع متوکل می‌خواست امام هادی علیه السلام را از نزدیک تحت کنترل داشته باشد. چون شنیده بود که نسل دوم از این امام بزرگوار، امام موعود خواهد بود که پایه‌های حکومت ظلم را از بین خواهد برد. در عین حال نامه‌های زیادی از سمت مأموران حکومت خود از نقاط مختلف دریافت می‌کرد که به او خبر داده بودند مردم مکه و مدینه به امام هادی علیه السلام گرایش دارند و آن حضرت را مولا و امام خود می‌دانند.
پس لازم می‌دانست که امام را از نزدیک کنترل کرده و حتی رفت و آمدهای ایشان را زیر نظر داشته باشد. حتی می‌خواست بتواند در موقع لزوم به راحتى بر امام فشار وارد کند.
ماجرای نذر مادر متوکل عباسی برای امام هادی علیه السلام
دوران امامت امام هادی علیه السلام در سامرا چگونه بود؟ به هر حال در آن زمان امام علیه السلام تحت کنترل دستگاه حکومت عباسی بودند، آیا فرصت و موقعیتی برای ترویج شیعه و هدایت مردم وجود داشت؟
امام علی النقی علیه السلام در مدتی که در سامرا حضور داشتند، خط مکتبی تشیع را از مسیرها و شیوه‌های گوناگون تحت نظر داشتند و با وجود اینکه آن حضرت را با زور و اجبار به سامرا آورده بودند، اما ایشان نهایت استفاده از این حضور کردند.
نکته جالب این است که طبق روایت‌های معتبر، امام هادی علیه السلام که در سامرا و در نزدیکی مرکز خلافت زندگی می‌کردند، تصمیم گرفتند در عمق هیأت حاکمه نفوذ کنند و موفق شدند که حتی نزدیکان و دوستان خلیفه را با خود همراه کنند. به عنوان مثال مادر متوکل به امام هادی علیه السلام اعتقاد پیدا کرد و برای بیماری فرزندش نذری جهت امام هادی علیه السلام کرده بود.
در عین حال روایت شده که فتح بن خاقان، وزیر متوکل هم از دوستداران امام هادی علیه السلام بود. چون او شاهد علم الهی و دانش بی‌پایان و کمالات و سجایای آن حضرت بود. متوکل بارها مجلس بحث و مناظره ترتیب می‌داد و از علمای شهر دعوت می‌کرد و به خیال خام خودش می‌خواست امام هادی علیه السلام را در برابر رسوا کند. به همین دلیل از علما می‌خواست که پرسش‌های سخت از ایشان بپرسند. اما امام هادی علیه السلام که با سرچشمه علم الهی در ارتباط بود، پاسخ پرسش‌ها را به بهترین وجه ممکن عنوان می‌کردند و بر ایمان شیعیان می‌افزودند و جهل دشمنان را آشکار می‌کردند.
رویکرد علما در برابر علم امام هادی علیه السلام چه بود؟
مشخص است که آن‌ها بیشتر از هر گروه دیگری و سایر مردم متوجه برتری علمی و فقهی امام می‌شدند. اما گاهی مجبور بودند اعتقاد خود را پنهان نگه دارند تا از ظلم و آزار خلیفه در امام بمانند.
به عنوان مثال ابن سکیت که معلم معتز و مؤید، فرزندان متوکل بود، از دوستداران امام هادی علیه السلام بود اما آن را از متوکل پنهان می‌کرد. متوکل که تا اندازه یا متوجه این اعتقاد ابن سکیت شده بود، یک بار از او سؤال کرد: «آیا پسران من در نظر تو محبوب‌تر هستند یا پسران علی بن ابیطالب؟» ابن سکیت که از این سؤال بسیار ناراحت و رنجور شده بود، جواب داد: «به خدا قسم که قنبر، غلام علی بن ابیطالب در نظر من از دو پسر تو برتر و عزیزتر است.» وقتی متوکل این جواب را شنید، مطمئن شد که او شیعه است و به ترکان دستور داد که زبانش را از دهانش بیرون بکشند و به این شکل او را به شهادت رساند.
روایت زیارت جامعه کبیره، سند حقانیت شیعه
زیارت‌های معتبری به نقل از امام علی النقی علیه السلام نقل شده است که علمای دین و دانشمندان اسلامی در زمینه اهمیت و منزلت آن‌ها تأکید بسیاری کرده‌اند.
زیارت جامعه کبیره که یکی از پر اعتبارترین و مستندترین احادیث شیعه است، از امام هادی علیه السلام روایت شده که مضامین بلند و مفاهیم بسیار مهم در زمینه امامت و ولایت را طرح می‌کند. در عین حال روایت‌ها و رساله‌های گوناگونی از آن امام بزرگوار و دانشمند نقل شده که آموزه‌های بلندی را به ما آموزش می‌دهد.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که زیارت جامعه کبیره یکی از معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین حدیث‌های امام هادی علیه السلام است که در حقیقت دائره‌المعارف کامل امام شناسی است که باعث می‌شود شیعیان دچار افراط و تفریط نشوند.
می‌دانیم که همه ائمه اطهار علیهم السلام از منبع علم الهی و دانش بی‌پایان بهره‌مند بوده‌اند. اما چرا این‌گونه مضامین بلند توسط امام هادی علیه السلام نقل شده، در حالی که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام و سایر ائمه پیش از ایشان می‌توانستند این علوم را مطرح کنند؟
این نکته به ظرفیت عقلی و قدرت درک انسان‌ها برمی‌گردد. درست است که همه اهل بیت علیهم السلام از منبع علم الهی بهره‌مند بوده‌اند، اما لازم بود که امامان اولی زمینه گستردگی فکر شیعه را فراهم کرده و به مرور آن‌ها را تربیت می‌کردند تا توان عقلی شیعه به اندازه‌ای برسد که بتواند مفاهیم بلندی که در زیارت جامعه کبیره آمده را درک کند.
درواقع اگر تلاش‌ها و آموزه‌های حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج‌البلاغه و روایت‌های آن حضرت نبود، اگر امام حسن مجتبی و امام حسین علیهماالسلام آن گونه فداکاری نمی‌کردند و با احادیث و کلام گران‌بهای خود جان تشنه انسان‌ها را سیراب نمی‌کردند، اگر آموزه‌های عرفانی و علمی و فقهی امام زین‌العابدین علیهم السلام در قالب دعا و مناجات عنوان نمی‌شد، اگر امام محمدباقر و امام جعفر صادق علیهماالسلام مکتب علمی و فقهی را راه‌اندازی نمی‌کردند و شاگردان بسیار تربیت نمی‌کردند، اگر امام موسی کاظم، امام علی بن موسی‌الرضا و امام جواد علیهم السلام با احادیث و کلام اندیشمندانه و عالمانه خود در قالب حدیث و مناظره، آموزه‌های دینی، عقلی، فلسفی، کلامی و علمی همه‌جانبه را به شیعیان آموزش نمی‌دادند، ظرفیت عقلی شیعه توان درک مضامین والای جامعه کبیره را که امام علی النقی علیه السلام آموزش داده‌اند، نداشت.
بنابراین آموزه‌های ائمه اطهار علیهم السلام در یک سیر کلی و تکاملی قابل بررسی است که انسان جویای حقیقت را به سرمنزل مقصود و به سوی حق راهنمایی می‌کند تا به مرور بتواند غیبت کبری و طولانی‌مدت امام غایب علیه السلام را درک کرده و با گذشت بیش از هزار سال از غیبت آن حضرت، همچنان در انتظار ظهور حضرت بقیه‌الله الاعظم علیه السلام بماند.
ترسیم نقطه اتصال بودن امام در میان آسمان و زمین
دلیل اهمیت و منزلت ویژه زیارت جامعه کبیره در میان ادعیه و زیارت‌های موجود چیست؟ درواقع می‌خواهیم بدانیم چه مفاهیم ویژه‌ای در این زیارت عنوان شده است که موجب استحکام شیعه و در امان ماندن از خطر افراط و تفریط در دین می‌شود؟
امام هادی علیه السلام در زیارت جامعه کبیره از یک سو به جایگاه خداوند متعال در نگاه ائمه اطهار علیهم السلام اشاره می‌کند، از سوی دیگر رابطه آن بزرگان با حضرت حق را تبیین می‌کند و در عین حال شیوه مطلوب و مورد پسند شیعیان با امام را عنوان می‌کند. در این میان به بیشتر از دویست مورد از فضیلت‌های ائمه اطهار علیهم السلام اشاره می‌کند تا مخاطب متوجه شأن و منزلت آن بزرگان باشد و همچنین عملکرد امام در میان مردم را تبیین می‌فرماید تا مردم ایشان را به درستی بشناسند. به این ترتیب است که انسان متوجه جایگاه امام در دین خدا و زندگی انسانی می‌شود و این مفاهیم را به طور جامع از این زیارت ارزشمند دریافت می‌کند.
انتهای پیام/
R1522/P/S4,37/CT2 واژه های کاربردی مرتبط سامرا امام هادی (ع) قرآن و عترت بیشتر بخوانید...All Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
منبع: تسنیم
کلیدواژه: سامرا امام هادی ع قرآن و عترت سامرا امام هادی ع قرآن و عترت امام هادی علیه السلام امام علی النقی علیه السلام امام هادی علیه السلام ائمه اطهار علیهم السلام امام جواد علیه السلام زیارت جامعه کبیره علیه السلام امیرالمؤمنین ع امام بزرگوار امام هادی امام هادی ع مقام امامت ترین اخبار مرکز خلافت عین حال علم الهی حکومت خود آن حضرت نقل شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۶۵۳۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امام صادق (ع) آغازگر جهاد در عرصه فقه بود
ایسنا/گیلان نماینده ولی فقیه در استان گیلان با اشاره به اینکه تشکیل حکومتی مبتنی بر احکام و آرمان‌های اسلام از جمله اهداف و آرزوهای اهل بیت و عالمان دین در دوره‌های مختلف بود، گفت: امام صادق (ع) ۳۴ سال امامت را برعهده داشتند و آغازگر جهاد در عرصه فقه و فقاهت و تربیت جامعه اسلامی بودند.
آیت‌الله رسول فلاحتی امروز (۱۵ اردیبهشت ماه) در مراسم شهادت ششمین اختر آسمان ولایت و امامت، امام جعفر صادق (ع) در مصلای امام خمینی(ره) رشت اظهار کرد: شیعه به مذهب جعفری نیز تعبیر می‌شود، زیرا شیعه مدیون کلاس‌ها و دانشگاه عظیم علمی و روایی است که از مکتب امام صادق (ع) دارد.
وی با اشاره به روایتی از اهل بیت که فرمودند، هر کسی نداند بر ما اهل بیت چه گذشته است و نسبت به ظلم‌هایی که بر ما خاندان روا شده است، جاهل باشد شریک ظلم ظالمین خواهد بود، افزود: یکی از عللی که در طول تاریخ تشیع، تشکیل حکومت اسلامی برای اهل بیت میسر نشد، شناخت نداشتن مردم نسبت به اهل بیت در هر دوره‌ای بود. بنابراین اگر امت‌ها، مسلمانان و شیعیان جایگاه حقیقی امام را بشناسند، جامعه اسلامی مدینه فاضله‌ای خواهد شد که آرزوی همه است.
فلاحتی با اشاره به ورود اسلام به برخی کشورهای اروپایی از جمله بوسنی و هرزگوین، بیان کرد: برخی مسلمانان اروپایی در تعالیم‌شان می‌گفتند تاریخ اسلام ۵۰ سال بعد از پیامبر (ص) را مطالعه و تحقیق نکنید، هدف از بازداشتن مسلمانان از تحقیق در این زمینه، این بوده که مسلمانان نسبت به حوادث و اتفاقات رخ‌داده در جامعه اسلامی بعد از پیامبر آگاه نشوند، اما برخی تحلیلگران غربی که به آیین اسلام گرویدند اسلام را از همین رهگذر مطالعه کردند و متوجه حقایق آن شدند.
امام جمعه رشت با بیان اینکه امام صادق (ع) ۳۴ سال امامت را برعهده داشتند و آغازگر جهاد در عرصه فقه و فقاهت و تربیت جامعه اسلامی بودند، گفت: آن حضرت حدود ۴۰۰۰ شاگرد تربیت کردند و در دوران حیات و امامت خویش، با فشارهای منصور دوانیقی (لعنت‌الله علیه) مواجه شدند، ظلم‌ها و فشاری که منصور بر امام وارد کرد، بر هیچ امامی وارد نشده بود. دوانیقی همواره امام صادق (ع) را تحقیر و شکنجه روحی می‌کرد. او آرامش را از امام سلب کرده بود و بارها تصمیم به قتل امام گرفته بود و سرانجام آن حضرت را به شهادت رساند.
وی با اشاره به اینکه تشکیل حکومتی مبتنی بر احکام و آرمان‌های اسلام از جمله اهداف و آرزوهای اهل بیت و عالمان دین در دوره‌های مختلف بود، افزود: اهل بیت عصمت و طهارت در دوران حیات‌شان، شکنجه‌های روحی و سختی‌های زیادی را متحمل شدند تا حکومتی مبتنی بر احکام اسلام تشکیل دهند.
نماینده ولی فقیه در استان گیلان با بیان اینکه حکومت اسلامی در ایران در سایه تلاش‌های شهیدان، امام و روحانیت شکل گرفت، حکومتی که آرزوی انبیا و اهل بیت عصمت و طهارت بود، اظهار کرد: دشمن امروز تلاش می‌کند ما را درگیر امور جزیی و سیاه‌نمایی‌ها کند تا از اصل نظام و حکومت اسلامی که مورد توجه انبیا و اولیاست، فاصله بگیریم.
فلاحتی با اشاره به بسط قدرت جمهوری اسلامی که معادلات تمام قدرتمندان جهانی را برهم زده و قدرت‌های نظامی را وادار به خضوع کرده است، افزود: با وجود هجمه‌های گوناگون علیه نظام اسلامی، در این فضاهای مسموم جهانی نیز طعم شیرین اداره جامعه بر مبنای اسلام و مدیریت اسلامی در اذهان و دل‌های ملل نشسته است و ملت‌ها، حکومت اسلامی و پیام جمهوری اسلامی را باور کردند و جمهوری اسلامی در سراسر دنیا تاثیرات شگرف خود را به منصه ظهور رساند.
امام جمعه رشت با اشاره به روایتی از امام صادق (ع) مبنی بر اینکه علم و عمل باید در کنار هم باشد، بیان کرد: عملِ بدون معرفت و دانش فایده‌ای ندارد، البته علمی که با عمل همراه نباشد نیز فایده‌ای ندارد.
وی به یکی از جنایات منصور دوانیقی اشاره و اضافه کرد: امام صادق(ع) صاحب مکتب بود و در مسجد نبوی، فقه شیعه و اخلاق شیعه و امور سیاسی و اجتماعی را برای دانش‌پژوهان بیان می‌کردند، در یکی از روزها، منصور فرصت را غنیمت شمرد و در کنار مسجدالنبی، آتشی برافراخت، به‌طوری که شعله‌های آتش به خانه امام که در همان مجاورت قرار داشت رسید؛ امام همان‌طور که از میان شعله‌ها عبور می‌کرد با نگاهی به خانه، شکایت از منصور (لعنت‌الله علیه) را به قبر پیامبر برد، بعد از خاموش شدن آتش، جمعی از شاگردان به خانه امام رفتند و آن حضرت را در حال گریه دیدند، وقتی علت گریه را پرسیدند، آن حضرت فرمودند، وقتی خانه را آتش زدند، دیدم در میان شعله‌های آتش، برخی از کودکان در حال فرار هستند و به یاد کربلای جدم حسین (ع) افتادم.
انتهای پیام
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد